Een pijnlichaam is een concept dat is ontwikkeld door de spirituele leraar Eckhart Tolle. Het verwijst naar een ophoping van emotionele pijn en negativiteit die in een persoon is opgebouwd als gevolg van onverwerkte emoties, trauma’s en pijnlijke herinneringen uit het verleden. Het pijnlichaam kan zich manifesteren als intense emoties, negatieve gedachten en gedragspatronen. Het pijnlichaam is een oude emotionele pijn. Soms weet je ook niet waar iets vandaan komt, dan is dit de moeite waard om te onderzoeken.
Volgens Tolle wordt het pijnlichaam geactiveerd wanneer een persoon zich identificeert met negatieve gedachten en emoties. Dit kan gebeuren wanneer mensen zich laten meeslepen door oude wonden, piekeren over negatieve ervaringen of zichzelf zien als slachtoffers van hun verleden. Het pijnlichaam voedt zich met deze negatieve energie en kan ervoor zorgen dat iemand zich steeds ongelukkiger en meer gestrest voelt. Kinderen kiezen er vaak voor overweldigende emoties niet te voelen, maar ook hier komt niemand zijn jeugd door zonder emotionele pijn. Je moet de emoties volledig onder ogen zien, want in pijn zit groei. Voor een pijnlichaam is pijn genot. Daarom wil je niet stoppen met denken. Elke gedachte voedt het pijnlichaam.
Het loslaten van het pijnlichaam en het bereiken van een staat van bewustzijn en acceptatie is een belangrijk doel. Het observeren van je gedachten en emoties zonder er volledig in op te gaan, en het vergroten van je bewustzijn, kan helpen om het pijnlichaam te verminderen en uiteindelijk te transformeren.
Het idee van het pijnlichaam heeft raakvlakken met concepten uit verschillende spirituele tradities, zoals boeddhistische mindfulness en psychologische benaderingen voor het helen van trauma. Het kan dienen als een nuttig concept voor zelfreflectie en persoonlijke groei.
In oorlogsgebieden en samenlevingen die zwaar zijn getroffen door oorlog en conflicten, kunnen er echter collectieve trauma’s en gedeelde pijnlijke ervaringen zijn. Dit kan leiden tot collectieve pijnlichamen, wonden en een gedeelde emotionele last binnen de gemeenschap. Deze collectieve pijn en trauma kunnen generaties lang voortduren en invloed hebben op de psychologie en het gedrag van de mensen in die samenleving.
Hoewel het concept van een collectief pijnlichaam niet specifiek door Tolle wordt toegepast op hele samenlevingen of oorlogsgebieden, kunnen sommige mensen en groepen vergelijkbare ideeën gebruiken om de langdurige psychologische impact van oorlogen en conflicten op gemeenschappen te beschrijven.
Over het algemeen is het belangrijk om te begrijpen dat concepten als het pijnlichaam en collectief trauma verschillende benaderingen zijn om te beschrijven hoe individuen en samenlevingen worden beïnvloed door pijnlijke ervaringen. Ze hebben echter hun wortels in verschillende disciplines en tradities. Persoonlijk denk ik dat daar nog enorm veel winst te behalen valt, zowel collectief als op individueel niveau, waar pijnlichamen vaak ook van generatie op generatie worden doorgegeven.