Posttraumatische stressstoornis (PTSS)

Is een mentale gezondheidstoestand die kan optreden nadat een persoon traumatische gebeurtenissen heeft ervaren of er getuige van is geweest. Deze gebeurtenissen kunnen variëren van persoonlijke ervaringen zoals geweld, misbruik, of een ongeval, tot grootschalige rampen of oorlogservaringen. Het begrijpen van PTSS is cruciaal, niet alleen voor degenen die erdoor getroffen zijn, maar ook voor hun naaste. PTSS  kan er ineens er zijn, soms jaren na een bepaalde gebeurtenis. Het kan ook door iemand getriggerd worden zonder dat dat de bedoeling is. Iemand gooit de deur bijvoorbeeld hard dicht en jou lijf en geest kunnen een plotselinge shock ervaren, maar meestal is het onvermijdelijk dat het er komt, als je iets hebt meegemaakt wat onder de categorie trauma valt. Het is niet het einde van de wereld al lijkt dat op dat moment wel zo,  je moet ermee leren omgaan en er de juiste handvaten voor krijgen. Ook zitten er tegelijkertijd waardevolle lessen voor je in al zal dit in een later stadium blijken.

Ontdekken dat je posttraumatische stressstoornis (PTSS) hebt, kan voelen als een emotionele achtbaan. De eerste reactie op de diagnose kan shock of ongeloof zijn. Het kan moeilijk zijn om te accepteren dat de symptomen die je ervaart deel uitmaken van een psychische stoornis. En angst voor wat deze diagnose betekent voor de toekomst is gebruikelijk. Je kunt je zorgen maken over behandeling, de impact op relaties, werk, en dagelijkse activiteiten. Je kunt frustratie of woede ervaren over het feit dat je PTSS hebt, vooral als het verband houdt met ervaringen die buiten je controle lagen..

Posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een complexe aandoening die veranderingen in de hersenen met zich mee kan brengen. Deze veranderingen betreffen vooral drie belangrijke gebieden van de hersenen: de amygdala, de hippocampus, en de prefrontale cortex.

Hier is hoe PTSS deze gebieden beïnvloedt.

Amygdala: Dit deel van de hersenen speelt een cruciale rol in het verwerken van emoties, met name angst en stress. Bij PTSS kan de amygdala hyperactief worden. Dit kan leiden tot verhoogde angstreacties en een voortdurende staat van waakzaamheid of hyperalertheid.

Hippocampus: De hippocampus is betrokken bij de vorming van herinneringen en het reguleren van reacties op stress. Onderzoek heeft aangetoond dat langdurige blootstelling aan stress, zoals bij PTSS, kan leiden tot een verkleining van de hippocampus. Dit kan geheugenproblemen en moeilijkheden bij het onderscheiden tussen verleden en heden veroorzaken.

Prefrontale cortex: Dit gebied is verantwoordelijk voor hogere cognitieve functies, zoals redeneren, probleemoplossing en impulscontrole. Bij PTSS kan de prefrontale cortex minder effectief worden in het moduleren van reacties, wat kan leiden tot problemen met zelfbeheersing en hevige emotionele reacties. Werken aan jezelf kan dit al reguleren, het voornaamste is dat je leert begrijpen als je op een onaangepaste manier reageert dat je bewust wordt van wat je doet en er over nadenkt, want alle mentale aandoeningen hebben een ding gemeen, wat je is overkomen kan je vaak niets aan doet hoe je ermee omgaat wel.

PTSS kan ook invloed hebben op de manier waarop deze hersengebieden met elkaar communiceren. Bijvoorbeeld, de normale remmende invloed van de prefrontale cortex op de amygdala kan verzwakt zijn, wat leidt tot een verhoogde reactie op stresssignalen en triggers. Bovendien kan een veranderde hippocampus de manier waarop herinneringen worden opgeslagen en opgehaald beïnvloeden, wat kan bijdragen aan het herbeleven van traumatische gebeurtenissen. Probeer hierin leren begrijpen hoe je gedeeltes van je hersenen zou kunnen ondersteunen, of beschermen of hoe je deze kan stimuleren in groei.

Om een klein voorbeeld te noemen aangezien de hersenen voor een groot gebied nog steeds een raadsel zijn, is de Anterior Midcingulate Cortex  dit betreft een ander gedeelte van hersenen die verschillende cognitieve en emotionele functies, waaronder pijnverwerking, besluitvorming, emotieregulatie en empathie zitten . Deze kan groter worden door iedere keer als je iets doet, wat je eigenlijk niet wilt doen. Dus uitdagingen en uit je comfort zone komen, en aan exposure doen stimuleert de groei. Hiermee wil ik aangeven dat het wetenschappelijk onderbouwd is dat je zelf mee kan werken aan je herstel.

Daarnaast is er ook een rol voor het endocriene systeem, met name de hypothalamus-hypofyse-bijnier (HPA) as, die betrokken is bij de stressrespons. PTSS kan leiden tot veranderingen in de manier waarop het lichaam cortisol, een stresshormoon, produceert en reguleert. Teveel langdurige  stress is schadelijk voor je gezondheid, meditatie of ademhalingsoefeningen zou je zelf alvast kunnen inbrengen in je dagelijkse leven. En het toepassen van leven in het NU is ook een waardevolle tool.

Deze veranderingen in de hersenen en het endocriene systeem helpen te verklaren waarom PTSS-symptomen zoals verhoogde waakzaamheid, herbeleving van trauma, vermijdingsgedrag en negatieve veranderingen in gedachten en stemming optreden. Het is echter belangrijk op te merken dat de hersenen zeer veerkrachtig zijn en dat er behandelingen zijn, zoals psychotherapie en emdr , die kunnen helpen deze hersenveranderingen aan te pakken en te beheersen.

Symptomen van PTSS

De symptomen van PTSS kunnen breed variëren, maar omvatten vaak: Herbelevingen: flashbacks, nachtmerries, en levendige herinneringen aan het trauma.

Experiëntiële-vermijding

Het vermijden van plaatsen, mensen of activiteiten die herinneringen aan het trauma oproepen. Negatieve veranderingen in gedachten en stemming: gevoelens van vervreemding, negatieve overtuigingen over zichzelf of anderen, en aanhoudende negatieve emoties. Verhoogde opwinding: problemen met slapen, prikkelbaarheid, woede-uitbarstingen, en overmatige waakzaamheid.

• je vermijdt gesprekken, gedachten en gevoelens;
• je verdringt een belangrijk deel van het trauma;
• je vermijdt activiteiten, plaatsen en mensen die je doen denken aan het trauma
• je hoort er voor je gevoel niet meer bij
• je voelt je vervreemd van anderen;
• je sluit je steeds meer af en praat niet tot amper over je gevoelens;
• je gevoelens zijn vlak geworden en je hebt geen zin om iets te ondernemen;
• je ziet je eigen toekomst somber in.

Je zorgt hierbij indirect dat je steeds verder van jezelf af komt te staan, wat begrijpelijk is maar niet ten gunste van je herstel. Dus bouw dit onder begeleiding weer op.

Als je met iemand samen leeft  met een posttraumatische stress-stoornis, dan kan dat ook voor jou erg heftig zijn. Je kan iemand ondersteunen met PTSS  zonder dat je hier zelf aan onderdoor gaat.

• Luister aandachtig zonder te oordelen.
• Laat iemand met een posttraumatische stress-stoornis zijn of haar verhaal doen.
• Het kost tijd om te herstellen van een trauma. Zeg dus niet “het gaat vast snel over”
• Schep geen valse verwachtingen. Iemand met een PTSS heeft geen vertrouwen in een veilige wereld. Het is dus van belang om open en eerlijk te zijn
• Vraag aan degene met een posttraumatische stress-stoornis wat hij of zij van jou verwacht. Wees ook eerlijk of je aan deze verwachtingen kan voldoen.
• Zorg ook goed voor jezelf, maak tijd vrij om ook energie op te doen.

Kan je het trauma en de pijn van een naaste niet aan of weet je niet meer wat je moet doen om diegene te steunen? Zoek hulp voor jezelf of zoek steun bij lotgenoten.

Behandeling en herstel

Hoewel PTSS een uitdagende aandoening kan zijn, zijn er effectieve behandelingen beschikbaar. Deze omvatten: Psychotherapie: zoals cognitieve gedragstherapie (CGT), EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing), en traumagerichte therapie. Medicatie: zoals antidepressiva, kunnen helpen bij het beheersen van symptomen. Realiseer dat deze medicatie tijdelijk is, en vaak kunnen deze medicatie verslavend zijn. Je wilt er niet nog een probleem bij.

Zelfzorg

Activiteiten zoals meditatie, lichaamsbeweging, wandelen in de natuur en het opbouwen van een ondersteunend netwerk zijn essentieel voor herstel. Alchohol of andere middelen als uitvlucht zoeken is ten alle tijden een slechte keus, het is tijdelijk en het maakt het vaak erger. Het zoeken van professionele hulp is cruciaal bij PTSS. Een gekwalificeerde therapeut of psychiater kan een behandelplan opstellen dat is afgestemd op de individuele behoeften van een persoon.

Het leren van lessen uit posttraumatische stressstoornis (PTSS) kan een uitdaging zijn, maar het kan ook leiden tot belangrijke persoonlijke groei en inzichten. Hoewel PTSS een moeilijke en vaak pijnlijke ervaring is, kunnen mensen die ermee te maken hebben gehad waardevolle lessen trekken uit hun strijd en herstelproces.

Veerkracht en innerlijke kracht

PTSS kan iemand leren hoe veerkrachtig ze werkelijk zijn. Door de worstelingen heen ontdekken velen een innerlijke kracht en het vermogen om tegenslagen te overwinnen. Wees oprecht ervan overtuigd dat jij dit aankan.

Bewustzijn van emoties en gevoelens

Mensen met PTSS kunnen zich meer bewust worden van hun emoties en gevoelens. Dit kan leiden tot een dieper begrip van jezelf en van hoe ervaringen hen beïnvloeden. Vooral mannen kunnen hier lastig mee omgaan, maar mannen zijn ook jongens en kinderen geweest, je mag ook soms breken daar is niets mis mee. Je word er juist krachtiger door als je, aan je problemen werkt.

Belang van ondersteunende relaties

PTSS kan het belang benadrukken van ondersteunende en begripvolle relaties. Vriendschappen en familiebanden kunnen een cruciale rol spelen in het herstelproces.

Waardering voor de kleine dingen

Na het ervaren van trauma, kunnen mensen vaak een hernieuwde waardering voor de kleine dingen in het leven ontwikkelen, zoals de natuur, rustige momenten, of eenvoudige dingen.

Empathie en begrip

Ervaring met PTSS kan iemands vermogen tot empathie en begrip voor anderen vergroten, vooral voor diegenen die ook moeilijke tijden doormaken.

Belang van zelfzorg en grenzen

PTSS leert vaak het belang van zelfzorg en het stellen van gezonde grenzen. Dit kan betrekken het nemen van tijd voor jezelf, het erkennen van persoonlijke limieten, en het prioriteren van eigen welzijn.

Kennis over geestelijke gezondheid

Door PTSS kunnen mensen meer leren over geestelijke gezondheid, behandelingsopties, en coping-strategieën, wat hen in staat kan stellen zichzelf en anderen beter te helpen.

Groeimindset en persoonlijke ontwikkeling

Sommige mensen vinden dat ze, door het aangaan van de uitdagingen van PTSS, een groeimindset ontwikkelen en zich meer openstellen voor persoonlijke ontwikkeling en verandering.

Betekenis en doel

PTSS kan soms leiden tot een zoektocht naar diepere betekenis en doel in het leven, vaak door het heroverwegen van prioriteiten en waarden. Het is belangrijk op te merken dat het proces van het leren van deze lessen niet eenvoudig is en vaak professionele hulp en ondersteuning vereist. Ook is het essentieel om te erkennen dat ieders ervaring met PTSS uniek is, en wat voor de een geldt, geldt niet altijd voor de ander.

Conclusie

PTSS is een heftige maar behandelbare aandoening. Met de juiste behandeling en ondersteuning kunnen mensen met PTSS leren hun symptomen te beheersen en een fijn leven te leiden. Het is een pad van veerkracht, hoop en herstel.

‍